Τσάκρα – Τα Ψυχικά Κέντρα της Προσωπικότητάς μας

Σύμφωνα με τους Rishis, τους φωτισμένους γιόγκι (τους σοφούς), τα τσάκρα – τα ψυχικά κέντρα της προσωπικότητάς μας βρίσκονται στο λεπτοφυές μας σώμα (δείτε εδώ αναλυτικά για το λεπτοφυές σώμα). Αν και δεν υπάρχει ακόμη αποδεδειγμένη επιστημονική εξήγηση σχετικά με αυτά τα ψυχικά κέντρα της προσωπικότητάς μας, οι Rishis τα είχαν βιώσει ενώ βρίσκονταν σε βαθιές διαλογιστικές καταστάσεις. Υπάρχουν πολλά τσάκρα σε κάθε άτομο, αλλά όπως αναφέρεται στα  κείμενα της Τάντρα και της Χάθα Γιόγκα υπάρχουν περίπου τριάντα δύο τσάκρα από τα οποία τα επτά είναι τα πιο σημαντικά. Αυτά τα επτά κύρια Ψυχικά κέντρα της προσωπικότητάς μας θα αναλυθούν σε αυτό το άρθρο.

Ορισμός των Τσάκρα 

Οι πληροφορίες που έχουμε σχετικά με τα ψυχικά κέντρα της προσωπικότητάς μας προέρχονται κυρίως από την Τάντρα Γιόγκα, την Κουνταλίνι Γιόγκα και τη Χάθα Γιόγκα. Κυριολεκτικά η σανσκριτική λέξη τσάκρα σημαίνει τροχός ή κύκλος, αλλά όπως εξηγούν οι Rishi σημαίνει και δίνη υδάτων (ρουφήχτρα).

Τα τσάκρα θεωρούνται ως περιστρεφόμενοι δίσκοι ενέργειας στο λεπτοφυές μας σώμα που στέλνουν δονήσεις σε συγκεκριμένες περιοχές του και ελέγχουν τη ροή και την κατεύθυνση της πράνα – της ζωτικής ενέργειας μέσα σε αυτό. Παρόλο που τα ψυχικά κέντρα της προσωπικότητάς μας βρίσκονται στο λεπτοφυές σώμα, οι γιόγκι συνειδητοποίησαν πως τα τσάκρα επηρεάζουν άμεσα το φυσικό μας σώμα και τις  λειτουργίες του, ιδιαίτερα τους ενδοκρινείς μας αδένες. Έτσι κατέληξαν στο συμπέρασμα πως τα τσάκρα, μοιραία επιδρούν στη σωματική και συναισθηματική μας ευεξία.

Οι Rishis όντας σε βαθύ διαλογισμό συνειδητοποίησαν πως τα ψυχικά κέντρα της προσωπικότητάς μας έχουν τη μορφή λωτού (νούφαρου – padma). Ο λωτός είναι ένα όμορφο λουλούδι με πολύ βαθύ νόημα, συνδέεται με μία ολόκληρη φιλοσοφία και πλέον θεωρείται αρχέτυπο. Το άνθος του λωτού πρέπει να περάσει από τρία στάδια μέχρι να ανθίσει: λάσπη, νερό, άνθιση. Αυτά τα στάδια σχετίζονται με την πνευματική πορεία ενός ατόμου. Για παράδειγμα, στο πνευματικό μονοπάτι ένα άτομο πρέπει να περάσει από τρεις φάσεις: άγνοια (σκοτάδι, λάσπη), φιλοδοξία και προσπάθεια (προσπάθεια του λωτού να περάσει από το νερό στην επιφάνεια), φώτιση (άνθιση). Επιπλέον, το άνθος του λωτού θεωρείται σύμβολο μη – προσκόλλησης, επειδή αν και ο λωτός χρειάζεται νερό για να επιβιώσει, δεν προσκολλάται σε αυτό μιας και τα φύλλα του είναι αδιάβροχα.

Η «ανατομία» των ψυχικών κέντρων 

Οι Rishis όντας σε βαθύ διαλογισμό βίωσαν ότι τα επτά τσάκρα –τα ψυχικά κέντρα της προσωπικότητάς– μας βρίσκονται κατά μήκος του sushumna, του κεντρικού ψυχικού «καναλιού», το οποίο στο φυσικό επίπεδο είναι η σπονδυλική μας στήλη. Κάθε ένα από τα ψυχικά κέντρα αντιστοιχεί σε ένα δίκτυο πολύ λεπτών νάντι (nadi), που σημαίνει ροή. Τα νάντι λοιπόν είναι ψυχικά κανάλια διαμέσου των οποίων ρέει η πράνα – η ζωτική μας ενέργεια δηλαδή. Στο φυσικό μας σώμα αυτά τα νάντι μπορεί να σχετίζονται και με τις αρτηρίες ή τα νεύρα.

Σύμφωνα με την Τάντρα και τη Χάθα γιόγκα υπάρχουν περίπου 72.000 νάντι στο σώμα μας, από τα οποία τρία είναι τα πιο σημαντικά. Αυτά είναι το Ίντα νάντι (Ida nadi), το Πίνγκαλα νάντι (Pigala nadi) και το Σουσούμνα νάντι (Sushumna nadi). Το κύριο νάντι είναι το Sushumna Nadi, το οποίο θεωρείται ότι βρίσκεται στη σπονδυλική μας στήλη. Σύμφωνα με τους Rishis, στο φυσικό σώμα το Sushumna nadi εκτείνεται από την περιοχή των γεννητικών μας οργάνων μέχρι το στέμμα του κεφαλιού. Τα Ida και Pigala nadis – που βρίσκονται επίσης στην σπονδυλική μας στήλη, δηλαδή και αυτά στα γεννητικά μας όργανα, εδρεύουν αντίστοιχα στην αριστερή και δεξιά πλευρά της. Ανεβαίνουν μαζί με κουλουριασμένο/διασταυρούμενο τρόπο γύρω από το Sushumna nadi δημιουργώντας σημεία «συνάντησης» σε συγκεκριμένα μέρη του Sushumna. Κάθε ένα τέτοιο σημείο «συνάντησης» που δημιουργείται στο Sushumna nadi από τα Ida και Pingala «γεννά» ένα από τα επτά κύρια Τσάκρα – τα ψυχικά κέντρα της προσωπικότητάς μας που θα αναλυθούν εδώ.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι παραπάνω συσχετίσεις των νάντι στο φυσικό μας σώμα δεν είναι απτές, είναι απλώς μια προβολή σε αυτό. Για παράδειγμα, δεν μπορούμε να αισθανθούμε τα νάντι βάζοντας τα δάχτυλά μας στη σπονδυλική μας στήλη, ούτε μπορούν να φανούν μέσω ακτινογραφίας ούτε μέσω επέμβασης στο σώμα ούτε με οποιαδήποτε άλλη ιατρική προσέγγιση, επειδή βρίσκονται στο λεπτοφυές μας σώμα το οποίο μπορεί μόνο να βιωθεί. Όπως πιθανότατα να γνωρίζετε, το αντικείμενο της ιατρικής –προς το παρόν– είναι το φυσικό σώμα και όχι το λεπτοφυές, που εξακολουθεί να είναι αμφιλεγόμενο θέμα στους περισσότερους από τους σύγχρονους τομείς της ιατρικής. Ως εκ τούτου, οι παραπάνω συσχετισμοί έχουν σκοπό μόνο να βοηθήσουν το σύγχρονο μυαλό να κατανοήσει την έννοια των νάντι και των ψυχικών κέντρων και όχι να δώσει ακριβή θέση πάνω στο φυσικό μας σώμα.

Η θεωρία γύρω από τα τσάκρα – τα ψυχικά κέντρα της προσωπικότητάς μας

Σύμφωνα με τους Rishis υπάρχουν πολλά τσάκρα στο λεπτοφυές μας σώμα, εκ των οποίων τα επτά είναι τα πιο σημαντικά και τα οποία στο φυσικό μας σώμα αντανακλώνται στη σπονδυλική μας στήλη. Κάθε ένα από τα επτά τσάκρα απεικονίζεται με τη μορφή λωτού, που έχει έναν ορισμένο αριθμό πετάλων και ένα συγκεκριμένο χρώμα. Κάθε τσάκρα αντανακλάται σε ένα συγκεκριμένο μέρος στη σπονδυλική στήλη, σχετίζεται με έναν συγκεκριμένο αδένα, συνδέεται με ένα από τα πέντε στοιχεία της φύσης, ένα συγκεκριμένο όργανο αίσθησης, ένα όργανο δράσης, μία δόνηση – μάντρα, ένα vayu (το είδος της πράνα δηλαδή), ένα ζεύγος θεοτήτων και ένα αντιπροσωπευτικό ζώο.

Υπάρχουν θεωρίες οι οποίες υποστηρίζουν ότι όταν ένα τσάκρα υπερ-λειτουργεί ή υπολειτουργεί, τότε υπάρχει ανισορροπία στη ροή της ενέργειας στο λεπτοφυές σώμα, η οποία πιθανότατα να εκδηλωθεί με τη μορφή ασθένειας στο φυσικό. Αντιθέτως, ισορροπία των λειτουργιών των τσάκρα σημαίνει υγεία και για να διατηρηθεί αυτή η υγεία σε φυσικό επίπεδο υπάρχουν συγκεκριμένες ομάδες θέσεων – άσανα που ενδεχομένως να βοηθούν στην εξισορρόπησή τους. Αυτές οι θεωρίες είναι μέρος της εξέλιξης της θεωρίας των τσάκρα και όχι η βάση τους και προέκυψαν διότι τα ψυχικά κέντρα της προσωπικότητάς μας έχουν κεντρίσει πολύ το ενδιαφέρον πολλών άλλων παραδόσεων σε όλο τον κόσμο, γι’ αυτό και προσπάθησαν να τις αναλύσουν. Έτσι, αν και η πηγή των τσάκρα είναι η Κουνταλίνι Γιόγκα, η Τάντρα Γιόγκα και η Χάθα Γιόγκα, οι τελευταίες πληροφορίες που έχουμε σχετικά με την ψυχανάλυση, τις ασθένειες και την ομάδα των άσανα που σχετίζονται με τα τσάκρα είναι ένα μείγμα ινδικής παράδοσης, δυτικής προσέγγισης, κινεζικής ιατρικής και ιαπωνικής προσέγγισης.

Τα κύρια χαρακτηριστικά των τσάκρα

1. Mooladhara – Ριζικό Chakra

Mool = ρίζα, adhara = βάση

2. Swadhisthana Chakra – Το ιερό

Swa = εαυτός, Adhisthana = εγκαθιδρύω

3. Manipura Chakra – Ηλιακό πλέγμα

Mani = πολύτιμα πετράδια, Pura = πόλη

4. Anahata – Το κέντρο της καρδιάς

Anahata = αλώβητος 

5. Vishuddhi Chakra – Του λαιμού

Vishuddhi = εξαγνισμός ή καθαρότητα

6. Ajna Chakra – Το τρίτο μάτι (της διαίσθησης)

Ajna = να γνωρίζω ή να υπακούω
Είναι το σημείο ένωσης των τριών καναλιών όταν ξυπνά η Κουνταλίνι (δείτε εδώ: /kundalini-i-kimomeni-energia/ ) για να φτάσει το Sahashrara.

7. Sahashrara – Της κορόνας

Sahasrara = 1.000
Η ένωση του Σίβα (αρσενική ενέργεια, καθαρή συνείδηση) με τη Σάκτι (θηλυκή ενέργεια, δύναμη)

Το Sahasrara είναι πέρα από κάθε στοιχείο, δόνηση, όργανο κτλ. Είναι η πλήρης ενσυνειδητότητα.

Οι παραπάνω πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά των τσάκρα είναι περιεκτικές και προέρχονται κυρίως από τα κείμενα της Τάντρα και Χάθα γιόγκα. Σκοπός του άρθρου είναι να δώσει μία μικρή γεύση στους αναγνώστες για τα πολυσυζητημένα ψυχικά κέντρα της προσωπικότητάς μας και όχι να τα αναλύσει πλήρως. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως στην προσπάθειά μας να μελετήσουμε σε βάθος τα τσάκρα από διαφορετικές πηγές, μπορεί να βρούμε κάποιες μικρές διαφορές στα χαρακτηριστικά τους. Αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχουν πολλές ερμηνείες της ανάλυσης των τσάκρα – των ψυχικών κέντρων της προσωπικότητάς μας από διαφορετικές παραδόσεις που δίνουν τη δική τους άποψη. Σε αυτή την περίπτωση οι αναγνώστες οφείλουν να δέχονται την άλλη οπτική ως μία ακόμη θεωρία αντί να μπερδεύονται ή αντί να επιμένουν στην αρχική που έχουν διαβάσει/διδαχθεί.

Για άλλη μια φορά, πρέπει να θυμόμαστε ότι η περιγραφή των τσάκρα προέρχεται από τους Rishis ενώ βρίσκονταν σε βαθιά διαλογιστικά επίπεδα και όχι από φανταστικούς στοχασμούς, πράγμα που σημαίνει ότι η έννοια των τσάκρα για να γίνει αντιληπτή –αν γίνει– χρειάζεται βαθιά εσωτερική αναζήτηση. Μπορεί όμως να μην συνειδητοποιηθούν και ποτέ. Το σίγουρο είναι πως οποιαδήποτε προσπάθεια καταβάλουμε ώστε να κάνουμε τα ψυχικά κέντρα της προσωπικότητάς μας απτά θα είναι αναπόφευκτα παραπλανητική.