Οι αρχαίοι πολιτισμοί σε Ανατολή και Δύση γνώριζαν πως η εύρυθμη λειτουργία του εντέρου είναι πολύ σημαντική για την υγεία. Οι Ινδοί Rishis (δάσκαλοι) πρότειναν Γιόγκα και Αγιουρβέδα για θεραπεία του ευερέθιστου εντέρου και ο αρχαίος Έλληνας Ιπποκράτης τόνιζε πως όλες οι ασθένειες προέρχονται από το έντερο.
Τα αρχαία κείμενα Γιόγκα και Αγιουρβέδα δίνουν μεγάλη βαρύτητα στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και κυρίως του εντέρου. Οι Rishis ύστερα από ενδελεχή μελέτη του σώματός τους κατέληξαν πως το άγχος εκδηλώνεται πρώτα στο πεπτικό σύστημα δημιουργώντας διαταραχές στο έντερο. Ο όρος ‘ευερέθιστο’ είναι σχετικά σύγχρονος και χαρακτηρίζει κυρίως τη χρόνια διαταραχή του εντέρου, που στις μέρες μας είναι σύνδρομο.
Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τον φυσικό τρόπο που προτείνουν Γιόγκα και Αγιουρβέδα για θεραπεία του ευερέθιστου εντέρου.
Γνωριμία με το έντερο
Το λεπτό έντερο είναι όργανο του πεπτικού μας συστήματος το οποίο απορροφά τις θρεπτικές ουσίες από τις τροφές πριν φτάσουν στο παχύ έντερο. Το παχύ έντερο απορροφά το χρήσιμο νερό από την τροφή που δεν χωνεύτηκε προωθώντας τα υπολείμματα στον «κάδο απορριμμάτων», τον πρωκτό.
Η εντολή για την διαδικασία της αφόδευσης δίνεται από τα νεύρα του εγκεφάλου. Τα παρασυμπαθητικά νεύρα διεγείρουν την περίσταλση του εντέρου και επομένως εξασφαλίζουν την κένωση του εντέρου ενώ τα συμπαθητικά νεύρα βοηθούν τη συγκράτηση των περιττωμάτων. Η διαδικασία της κένωσης θα πρέπει να είναι μέρος του βιολογικού μας ρυθμού (εντός 24 ωρών) και ιδανικά να ενεργοποιείται νωρίς το πρωί όταν ξυπνάμε ή μετά το πρωινό. Παρόλα αυτά ο νους θα αποφασίσει εάν και πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία της κένωσης του εντέρου. Όταν για παράδειγμα ο νους είναι ταραγμένος ή περνάει περίοδο άγχους προκαλεί αστάθεια στο νευρικό σύστημα, το οποίο μπερδεύεται και δεν ξέρει πως να αντιδράσει. Η νευρική αυτή ανισορροπία που έχει προκληθεί από τον νου εκδηλώνεται σε μορφή ασθένειας στο φυσικό σώμα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση ευερέθιστο έντερο.
Όταν ο νους μέσω των σκέψεων υπέρ – διεγείρει τα συμπαθητικά νεύρα του εγκεφάλου, που βοηθούν τη συγκράτηση των περιττωμάτων, το έντερο δεν αδειάζει και προκαλείται δυσκοιλιότητα. Ενώ όταν στέλνει μηνύματα που υπέρ – διεγείρουν τα παρασυμπαθητικά νεύρα, που προκαλούν την κένωση, εμφανίζεται επείγουσα ανάγκη και αίσθημα ατελούς εκκένωσης του εντέρου (διάρροια). Εύκολα λοιπόν συμπεραίνουμε πως η ισορροπία του νου είναι σημαντική ακόμα και για μία απλή -θεωρητικά- καθημερινή διαδικασία όπως αυτή της αφόδευσης. Οι δημοφιλέστερες επιστήμες υγείας της Ινδίας, Γιόγκα και Αγιουρβέδα, γνωρίζουν καλά πως η σωματική υγεία είναι ανάλογη της ψυχικής. Γι’ αυτό Γιόγκα και Αγιουρβέδα προτείνουν φυσικούς τρόπους για θεραπεία του ευερέθιστου εντέρου.
Ayurveda η επιστήμη της ζωής
Η λέξη Αγιουρβέδα (Ayurveda) είναι σανσκριτική και κυριολεκτικά σημαίνει η γνώση της ζωής (Ayu = ζωή και veda = γνώση). Είναι μία επιστήμη η οποία προσεγγίζει ολιστικά την ζωή, λαμβάνοντας υπόψιν την υγεία του σώματος, του νου, των αισθήσεων και της ψυχής. Η Αγιουρβέδα έχει αφιερώσει κεφάλαια ολόκληρα αναλύοντας την ποιότητα των περισσότερων τροφών που καταναλώνουμε και εξηγεί σε βάθος τί επιπτώσεις θα έχουν στη υγεία ενός ατόμου, ανάλογα με τα βιολογικά και ψυχολογικά στοιχεία που το χαρακτηρίζουν.
Τονίζει επίσης πως όλες οι ασθένειες προέρχονται από την λάθος διατροφή η οποία δημιουργεί ανισορροπία στα όργανα του πεπτικού συστήματος, κυρίως στο έντερο. Η ανισορροπία αυτή ταράζει τα βιολογικά συστατικά του σώματος ενός ατόμου με αποτέλεσμα η εκάστοτε ασθένεια να βρίσκει πρόσφορο έδαφος για να εκδηλωθεί. Γι’ αυτό και αν επισκεφτείτε έναν γιατρό Αγιουρβέδα για οποιαδήποτε ασθένεια, ο γιατρός πρώτα θα ρυθμίσει την ομαλή λειτουργία του εντέρου σας, ώστε να θεραπεύσει την όποια ασθένεια. Κάποια από τα συμπτώματα της κακής διατροφής που αναφέρονται στην Αγιουρβέδα είναι: κολικός, πρήξιμο στην κοιλιά, φούσκωμα, διάρροια, δυσκοιλιότητα, έντονο κάψιμο, εμετός, πυρετός, κάποια από τα οποία είναι ίδια με αυτά του ευερέθιστου εντέρου.
Manipura chakra – το σπίτι της πεπτικής φωτιάς
Στην Κουνταλίνι γιόγκα, στην Χάθα γιόγκα και στην Τάντρα τα πεπτικά όργανα, οι αδένες και το ηλιακό πλέγμα των νεύρων συμβολίζεται από το τσάκρα manipura. Manipura σημαίνει η πόλη των πολύτιμων πετραδιών, το στοιχείο του είναι η φωτιά και το σύμβολό του ο ήλιος. Όπως ο εξωτερικός ήλιος είναι η πηγή ζωής, ενέργειας και θερμότητας στο ηλιακό μας σύστημα, έτσι και το φυσικό μας σώμα διατηρείται υγιές από τον εσωτερικό του ήλιο, που είναι η πεπτική φωτιά και αντιπροσωπεύει το πεπτικό μας σύστημα.
Οι Rishis είχαν καταλάβει από πολύ νωρίς πόσο σημαντική είναι η πεπτική φωτιά γι’ αυτό αφιέρωσαν ένα μεγάλο μέρος των πρακτικών τους σε τεχνικές καθαρισμού, σωματικές θέσεις (άσανα) και τεχνικές αναπνοών οι οποίες στοχεύουν στον εξαγνισμό και την θεραπεία του πεπτικού συστήματος. Με βάση τους Rishis οι τεχνικές αυτές ισορροπούν το manipura τσάκρα και μετατρέπουν την πεπτική φωτιά από μια απλή λειτουργία επεξεργασίας τροφίμων σε μια πηγή που θα τους οδηγήσει σε ανώτερα επίπεδα συνειδητότητας.
Ο τρόπος που τρεφόμαστε είναι σημαντικός για την υγεία
Όλοι πρέπει να ξέρουμε πώς να τρώμε. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γνωρίζουμε πώς να διατηρούμε το φυσικό μας σώμα σε κατάσταση υγείας λαμβάνοντας κυρίως σωστές τροφές, στις απαραίτητες ποσότητες και τις κατάλληλες ώρες. Αυτό θεωρητικά φαίνεται τόσο απλό, αλλά είναι τόσο δύσκολο στην πράξη. Είναι δύσκολο γιατί χρειάζεται πειθαρχία, επίγνωση του τι τρώμε και πως το τρώμε. Οι περισσότερες ασθένειες προκύπτουν, είτε άμεσα είτε έμμεσα, από την αποτυχία να μάθουμε αυτό το σπουδαίο μάθημα, της διατροφής. Κάποιες φορές χρησιμοποιούμε τον μηχανισμό φαγητού για ψυχολογικούς λόγους, όπως για ικανοποίηση συναισθηματικών αναγκών, για ανακούφιση της απογοήτευσης, για συντροφιά, για ξέσπασμα. Την στιγμή που χρησιμοποιούμε το φαγητό για ψυχολογικούς λόγους, οι έντονες διακυμάνσεις ταράζουν τον νου που με τη σειρά του ταράζει την διαδικασία της πέψης. Θα έχετε ακούσει την έκφραση είμαστε ό,τι τρώμε.
Προτεινόμενη Θεραπεία με Yoga & Ayurveda
Γιόγκα και Αγιουρβέδα προσεγγίζουν την προσωπικότητα του ατόμου ολιστικά. Αυτό σημαίνει πως δεν μένουν μόνο στο φυσικό σώμα. Εξετάζουν και άλλες πτυχές της προσωπικότητας του ατόμου όπως νοητική και ψυχολογική, ώστε να έχουν μία πλήρη εικόνα πριν προτείνουν την θεραπεία. Η λύση που υποδεικνύουν θεραπεύει το πρόβλημα από τη ρίζα του, αντί να το κουκουλώνει όπως κάνουν τα περισσότερα φάρμακα. Η θεραπεία αυτή όμως για να είναι αποτελεσματική και μόνιμη χρειάζεται να γίνει τρόπος ζωής και όχι μία συνταγογραφημένη οδηγία που θα ακολουθήσουμε για 15 μέρες ή ένα μήνα το πολύ και μετά θα την ξεχάσουμε. Αν την ξεχάσουμε και επιστρέψουμε στον τρόπο ζωής μας προ-θεραπείας πιθανότατα το πρόβλημα θα επανεμφανιστεί. Γιόγκα και Αγιουρβέδα θεωρούνται αδελφές επιστήμες και με βάση τους ειδικούς που ασχολούνται με τον τομέα είναι το «μυστικό» της μακροζωίας.
Παρακάτω θα βρείτε ενδεικτικά προτάσεις που βοηθούν στην ομαλή λειτουργία του εντέρου. Παρόλα αυτά αν κάποιος δεν έχει εμπειρία θα πρέπει να λαμβάνει καθοδήγηση από ειδικό και όχι από το διαδίκτυο.
Ayurveda – Tips:
- Ξεκινήστε την ημέρα σας πίνοντας 2 ποτήρια χλιαρό νερό (χειμώνα – καλοκαίρι). Αυτό θα ενεργοποιήσει την κινητικότητα των εντέρων δίχως να δημιουργήσει αέρια.
- Προσθέστε στη διατροφή σας κουρκουμά ο οποίος έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
- Έπειτα από κάθε γεύμα μασήστε λίγους σπόρους μάραθου. Ο μάραθος έχει την ιδιότητα να μειώνει τα βακτήρια που προκαλούν αέρια.
- Προτιμήστε αποφλοιωμένα όσπρια.
- Δοκιμάστε σπόρους Haritaki
- Πιείτε χυμό bael (μάρμελος) με άδειο στομάχι
Yoga – Tips:
- Πρόσθιες θέσεις που μαλάσσουν τα σπλάχνα. Ενδεικτικα: θέση απελευθέρωσης αερίων, τσιμπίδα, θέση παιδιού (εικόνα 1)
- Πλάγιες κάμψεις. Ενδεικτικά: Τρίγωνο, πλαϊνή γωνία (εικόνα 2)
- Στροφές: Ενδεικτικά: Αντίστροφο τρίγωνο, Vakrasana (εικόνα 3)
- Κοιλιακή αναπνοή
- Διαλογισμός
Να είστε καλά.
