Τα τελευταία χρόνια, ο πλανήτης βιώνει όλο και πιο συχνά ακραίες θερμοκρασίες και καύσωνες. Οι επιπτώσεις στην υγεία μας –όπως αφυδάτωση, θερμοπληξία, κόπωση, διαταραχές ύπνου– είναι έντονες και χρειάζονται προσοχή. Η γιόγκα, η πραναγιάμα και η αγιουρβέδα προσφέρουν πολύτιμα εργαλεία για να παραμείνουμε δροσεροί, ισορροπημένοι και ενεργητικοί, ακόμα και στις πιο ζεστές μέρες.
1. Πώς βοηθά η Γιόγκα και η Πραναγιάμα
Η γιόγκα δεν είναι μόνο σωματική άσκηση, αλλά και τρόπος ρύθμισης της ενέργειας και του νευρικού συστήματος. Με τις κατάλληλες τεχνικές, μπορούμε να μειώσουμε τη θερμότητα στο σώμα και να ηρεμήσουμε τον νου.
🔹 Sitali και Sitkari Pranayama
- Αναπνοές που γίνονται εισπνέοντας αέρα μέσα από τυλιγμένη γλώσσα (Sitali) ή ανάμεσα από τα δόντια (Sitkari).
- Προσφέρουν αίσθηση δροσιάς, μειώνουν την εσωτερική θερμότητα και ηρεμούν το μυαλό.
🔹 Chandra Bhedana (moon breath)
- Εισπνοή από το αριστερό ρουθούνι, εκπνοή από το δεξί.
- Συνδέεται με την «σεληνιακή» ενέργεια που δροσίζει και καταπραΰνει.
- Έχει δροσιστική και ηρεμιστική επίδραση στον νου και το σώμα, προάγοντας τη χαλάρωση και μειώνοντας το άγχος.
🔹 Ήπιες στάσεις γιόγκα
- Balasana, Janu Sirsasana, Supta Baddha Konasana, Shavasana.
- Μειώνουν την ένταση, επιβραδύνουν τον καρδιακό ρυθμό και χαλαρώνουν το νευρικό σύστημα.
2. Η οπτική της Ayurveda – Η εποχή του Pitta
Στην Αγιουρβέδα, το καλοκαίρι σχετίζεται με το Pitta dosha, που συνδυάζει τα στοιχεία της Φωτιάς και του Νερού. Η υπερβολική θερμότητα μπορεί να προκαλέσει νευρικότητα, φλεγμονές, δυσπεψία και δερματικά προβλήματα.
Πρακτικές για εξισορρόπηση του Pitta:
- Δροσερή διατροφή: καρπούζι, αγγούρι, δυόσμος, αλόη, άνηθος, κόλιανδρος.
- Αποφυγή βαριών, πικάντικων και τηγανητών φαγητών.
- Κατανάλωση υγρών σε θερμοκρασία δωματίου, όχι παγωμένων.
Δροσιστικά βότανα:
- Ροδόνερο, μέντα, κόλιανδρος, σανδαλόξυλο.
- Αφεψήματα με μέντα, άνηθο ή τσάι με ροδοπέταλα για ενίσχυση της δροσιάς.
3. Καθημερινό πλάνο για τις ζεστές μέρες
Πρωί: 5’ Sitali ή Sitkari + 3’ Chandra Bhedana.
Μεσημέρι: Ήπια/ελαφριά γεύματα με σαλάτες που να περιλαμβάνουν άνηθο/κόλιανδρο, φρέσκα φρούτα και φυσικά αρκετό νερό για ενυδάτωση.
Απόγευμα: Αφεψήματα βοτάνων όπως μέντα ή ροδόνερο, ήπια πρακτική γιόγκα 15-20’.
Βράδυ: Χαλαρωτική Shavasana με Ουτζάγι ή Bhramari Πραναγιάμα (5–10′) για ηρεμία και ήσυχο ύπνο.
4. Οφέλη που επιβεβαιώνει η επιστήμη
Έρευνες δείχνουν ότι οι τεχνικές πραναγιάμα ενεργοποιούν το παρασυμπαθητικό σύστημα και μπορούν να μειώσουν τη θερμοκρασία του σώματος, τον καρδιακό ρυθμό και τα επίπεδα άγχους.
Οι στάσεις χαμηλής έντασης και χαλάρωσης της γιόγκα προσφέρουν καρδιαγγειακά οφέλη χωρίς υπερθέρμανση και βοηθούν στην αποκατάσταση της ισορροπίας.
5. Προσοχή και μέτρο
- Αποφεύγουμε την έντονη σωματική άσκηση και τα θερμά γεύματα στη μέση της ημέρας.
- Άτομα με αναπνευστικά προβλήματα ή χαμηλή πίεση πρέπει να κάνουν πραναγιάμα με προσοχή.
Εν κατακλείδι…
Η Γιόγκα συνομιλεί με την Ayurveda: δίνουν στο σώμα εργαλεία, στο μυαλό καθαρότητα και στην ψυχή δροσιά. Μας διδάσκουν ότι η ισορροπία είναι “κλειδί”.
Η ζέστη δεν είναι εχθρός. Με συνειδητή αναπνοή, ήπιες κινήσεις, δροσερή διατροφή και φυσικά βότανα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον καύσωνα με ασφάλεια, υγεία και ψυχική ηρεμία.
