Pancha Koshas: Τα 5 Ενεργειακά Σώματα
Η αρχική πηγή πληροφοριών για τις πέντε διαστάσεις της ανθρώπινης προσωπικότητας ή αλλιώς “pancha kosha”, όπως λέγονται στα σανσκριτικά, προέρχεται από την Taittiriya_Upanishad. Οι πληροφορίες εμφανίζονται σε μορφή διαλόγου ανάμεσα στον δάσκαλο Varuna και τον γιο του Bhrgu. Ο γιος ρωτάει τον πατέρα για το ποια είναι η θεμελιώδης αρχή από την οποία προέρχεται το σύμπαν. Η απάντηση του πατέρα προς τον νεαρό αναζητητή της αλήθειας είναι να στείλει τον γιο του για εσωτερική εξερεύνηση ώστε να βιώσει μόνος του την αλήθεια που ψάχνει. Ο Bhrgu χρειάστηκε να βυθιστεί σε συνεχείς διαλογισμούς και κάθε φορά να ανακαλύπτει μία νέα διάσταση της ύπαρξής του. Στο τέλος, έφτασε και στην απάντηση της ερώτησής του.
Η ανθρώπινη Φυσιολογία με βάση τη Γιόγκα
Η ιστορία του Varuna και του Bhrgu ενέπνευσε τους αρχαίους δασκάλους γιόγκα ώστε να δώσουν μία ξεχωριστή και ιδιαιτέρως χρήσιμη προσέγγιση της ανθρώπινης φυσιολογίας. Σύμφωνα λοιπόν με αυτήν, η οντότητά μας αποτελείται από πέντε «περιβλήματα» ή «θηκάρια» (όπως μία κούκλα μπάμπουσκα). Οι λέξεις «περιβλήματα» ή «θηκάρια» αποδίδουν κατά προσέγγιση τη λέξη Kosha και συνδέονται με τις πέντε διαστάσεις της ανθρώπινης προσωπικότητας που είναι οι εξής:
- Φυσικό «σώμα»– Annamaya Kosha
- Ενεργειακό «σώμα» – Pranamaya Kosha
- Νοητικό «σώμα» – Manomaya Kosha
- Ψυχικό ή «σώμα» της διάνοιας – Vijnanamaya Kosha
- «Σώμα» της ευδαιμονίας – Anandamaya Kosha
Η λέξη σώμα βρίσκεται σε εισαγωγικά διότι δεν αποδίδει τη λέξη Kosha, αλλά χρησιμοποιείται πολύ συχνά για να δώσει μία πιο κατανοητή ερμηνεία στις διαστάσεις της ανθρώπινης προσωπικότητας.
Το φυσικό – Annamaya Kosha
Η πρώτη διάσταση της ανθρώπινης προσωπικότητας είναι το φυσικό μας σώμα ή Annamaya Κosha. Η λέξη ‘’anna’’ σημαίνει ‘’φαγητό’’ ή ‘’ύλη’’ και η λέξη ‘’maya’’ σημαίνει ‘’αποτελείται’’. Το φυσικό μας σώμα τρέφεται με φαγητό, νερό και αέρα και σύμφωνα με την παράδοση είναι φτιαγμένο από τα πέντε στοιχεία της φύσης (γη, αέρας, νερό, φωτιά, αιθέρας). Μία ισορροπημένη υγιεινή διατροφή σε συνδυασμό με θέσεις γιόγκα /τεχνικές-της-γιόγκα-ασάνες μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσον για ένα υγιές και δυνατό φυσικό επίπεδο.
Το ενεργειακό – Pranamaya Kosha
Το δεύτερο περίβλημα της ανθρώπινης διάστασης είναι το ενεργειακό ή Pranamaya Kosha. Η λέξη ‘’prana’’ σημαίνει ‘’ενέργεια’’ ή ‘’ζωτική δύναμη’’ και θεωρείται το βασικό οικοδόμημα του εσωτερικού και του εξωτερικού κόσμου. Η αρμονική ροή της ενέργειας – prana στο ανθρώπινο σώμα διατηρεί τα κύτταρά του ζωντανά και υγιή. Το ενεργειακό «σώμα» πολλές φορές ονομάζεται ‘’πρανικό’’, υπάρχει σε ένα λεπτοφυές επίπεδο και πλέον μπορεί να αποτυπωθεί με τη μέθοδο Kirlian_photography, σαν ένα χρωματιστό λαμπερό σύννεφο, η λεγόμενη αύρα. Οι διάφορες τεχνικές αναπνοών /τεχνικές-της-γιόγκα-πραναγιάμα/ βοηθούν τη ροή της πράνα με αποτέλεσμα το ενεργειακό σώμα να λειτουργεί αρμονικά.
Το νοητικό – Manomaya Kosha
Το νοητικό «σώμα» είναι η τρίτη διάσταση της ανθρώπινης προσωπικότητας, που στα σανσκριτικά ονομάζεται Manomaya kosha (mana = νους) και αναφέρεται στον συνειδητό νου. Σε αυτό το επίπεδο ανήκουν οι νοητικές λειτουργίες της αντίληψης και της μνήμης. Ο νους είναι η «αποθήκη» των σκέψεων και των συναισθημάτων, εξ ου και η έκφραση «είμαστε οι σκέψεις μας». Το νοητικό «σώμα» γεφυρώνει τον εσωτερικό με τον εξωτερικό κόσμο. Η εφαρμογή των τριών τελευταίων «σκαλοπατιών» από το οκταπλό σύστημα του Patanjali /γιόγκα-κατά-τον-παταντζαλι/ είναι μία προτεινόμενη οδός προς την ισορροπία του νοητικού μας «σώματος».
Το Ψυχικό – Vijnanamaya Kosha
Η τέταρτη διάσταση της ανθρώπινης προσωπικότητας είναι το ψυχικό «σώμα» ή vijnanamaya kosha, που συνδέεται με τον νου (υποσυνείδητο και τον ασυνείδητο). Είναι η βάση της διάνοιας και της σοφίας και ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην ατομική και στην κοσμική διάνοια. Η πρακτική της Jnana Yoga /ειδη-γιογκα/ είναι ο δρόμος για την αρμονική λειτουργία αυτής της διάστασης.
Της ευδαιμονίας – Anandamaya kosha
Τέλος, όταν ο νους έχει αδειάσει από τις σκέψεις, τις προσκολλήσεις, τις αποστροφές και την «εγώ-τητα» συναντά την απόλυτη ευδαιμονία η οποία είναι η πηγή της δημιουργίας του σύμπαντος, δηλαδή αυτό που ανακάλυψε τελικώς ο Bhrgu και πήρε την απάντηση στο ερώτημά του.
Όταν βρισκόμαστε στο επίπεδο της ευδαιμονίας η ύπαρξή μας βιώνει την απόλυτη αρμονία γιατί ο νους είναι γαλήνιος. Στο ψυχικό επίπεδο αρχίζουν να εμφανίζονται κάποιες μικρές νοητικές διακυμάνσεις, οι οποίες -αν διοχετευθούν προς την κατάλληλη κατεύθυνση- διατηρούν τον νου σε ευδαιμονία. Αν όμως οι διακυμάνσεις αυτές κατευθυνθούν προς το νοητικό «σώμα», τότε ξεκινούν οι σκέψεις (αμφιβολίες, συμπάθειες, αντιπάθειες, κ.ο.κ) οι οποίες ταράζουν τη ροή της πράνα στο ενεργειακό «σώμα». Στην περίπτωση αυτή τα κύτταρα αρχίζουν να μην τρέφονται σωστά και έτσι αρχίζουν να εκδηλώνονται κάποιες ασθένειες στο φυσικό «σώμα». Όλα τα αυτοάνοσα και τα ψυχοσωματικά ξεκινούν από το νοητικό «σώμα» και εκδηλώνονται στο φυσικό.
Αν λοιπόν κατανοήσουμε πώς λειτουργούν τα Πέντε Ενεργειακά Σώματα, ακολουθώντας συγχρόνως τις τεχνικές που τα ενδυναμώνουν, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα ζούμε μία πιο υγιή και αρμονική καθημερινότητα, όπως μας αξίζει.
Namaste
